چهار فاز اصلی یک پروژه :
فاز اول : مرحله نظری یا همان تهیه طرح اولیه پروژه
فاز دوم : مرحله مهندسی و طراحی پروژه
فاز سوم : مرحله خرید و تهیه تجهیزات و لوازم مورد نیاز پروژه
فاز چهارم : مرحله اجرای پروژه
شرح مختصری از چهار فاز اصلی فوق :
فاز
اول : در این مرحله با بررسی مسائل و مشکلات موجود در سیستم یا سازمان یا .
. . جهت جلوگیری از اتلاف بیش از حد انرژیی مشخص و یا بهره گیری از یک نوع
امکان یا ثروت موجود، طرحهایی ارائه میگردد و نهایتا یک طرح به تصویب می
رسد.البته طرح پیشنهادی که مصوب میشود جهت اجرا، از لحاظ میزان سودرسانی و
یا بهره گیری از آن امکان مورد بررسی فنی قرار گرفته و گروه کارشناسی یا
مهندسی در صورت حصول اطمینان فنی و کارشناسی از مفیدبودن اجرای طرح، آن را
تصویب می کنند.یعنی کارشناسان برای سوالهایی نظیر سوال زیر جوابهای درستی
بدست آورند :
- آیا
اجرای طرح مورد نظر باتوجه به زمان و شرایط حال و آینده و باتوجه به هزینه
های پیش بینی شده جهت اجرا، فواید و بهره وری مورد توقع گروه را محقق می
کند یا خیر ؟
فاز
دوم : پس از اینکه طرح اولیه تصویب شد، گروه مهندسی مجرب ومتخصصی شروع به
تهیه نقشه های فنی و اجرائی با درنظرگرفتن مشخصات فنی پروژه ( Specification
) می کنند.در بعضی از پروژه ها بدلیل تشابه فنی طرح به پروژه های اجرا شده
قبلی، مستندات فنی پروژه اجرا شده مورد مطالعه قرار می گیرد.
فاز
سوم : دراین مرحله گروه مهندسی اجرائی و فنی با مطالعه نقشه های پروژه و
برآورد متریال و تجهیزات مورد نیاز جهت اجرا، شروع به سفارش خرید تجهیزات و
متریال می کنند.شایان ذکر است در بعضی از پروژه نیاز به خرید از کشورهای
دیگر نیز می باشد.
فاز
چهارم : در این مرحله کلیه فعالیتهای اجرائی بر اساس نقشه های اجرائی تا
آخرین سطح شکسته می شوند و تیم اجرائی با دریافت اطلاعات فنی از دفتر فنی
کارگاه مجری پیمان و با دراختیار داشتن نیروی انسانی و ماشین آلات مورد نیاز، شروع به اجرا می کند.
اصول برنامه ریزی و کنترل پروژه :
بخش برنامه ریزی :
در بخش برنامه ریزی سه فاز دوم، سوم و چهارم یک پروژه بدینصورت تعریف می شود :
فاز دوم : مهندسی Engineering
فاز سوم : خرید تجهیزات Procurement
فاز چهارم : اجرای پروژه Consruction
- بخش
برنامه ریزی و کنترل پروژه مسئولیت تهیه برنامه زمان بندی هر سه فاز فوق
را بعهده دارد تا با در نظر گرفتن زمانهای واقعی و فعالیتهای مربوط به هر
فاز و اعمال روابط زمانی درست بین شاخصها و فعالیتها، حداکثر بهره وری در
بازه زمانی مشخص شده را حاصل کند. لازم بذکر است طول مدت اجرائی فعالیتها
را باید از سوابق اجرائی مشابه و یا نفرات اجرائی مجرب دریافت کرد.
تهیه برنامه زمان بندی :
-Aبرای تهیه برنامه زمان بندی مربوط به فاز چهارم ( بخش C ) ، ابتدا باید به این نکته اشاره کرد که این فرآیند توسط دو نرم افزار قدرتمند بین المللی به نامهای Primavera و Microsoft Office Projectانجام می گیرد.
· انواع رابطه بین دو فعالیت :
FS = Finish to Start یعنی شروع فعالیت b نیازمند پایان فعالیت a می باشد.
FF = Finish to Finish یعنی پایان هردو فعالیت همزمان می باشد.
SS = Start to Start یعنی شروع هردو فعالیت همزمان می باشد.
SF = Start to Finish یعنی شروع فعالیت b نیازمند پایان فعالیت a می باشد.
- بهمین
ترتیب بین فازهای یک پروژه نیز ارتباطهای فوق می تواند برقرار باشد.به
اشتراک زمانی ( همزمانی ) یا فاصله زمانی بین دو فعالیت، به اصطلاح Lag
گفته می شود. برای مثال زمانی که هنوز فاز سوم ( خرید تجهیزات) به اتمام
نرسیده است، فاز چهارم ( اجرا ) می تواند شروع به کار نماید.اگر این اشتراک
زمانی را 30 روز فرض کنیم، رابطه بین آنها را می توان بدین شکل نشان داد : فاز سوم = a و فاز چهارم = b
پایان فاز سوم شروع فاز سوم